“در حالی که آمریکای شمالی خود را برای رویداد “حلقه آتش” این آخر هفته آماده میکند، ناظران در شبه جزیره یوکاتان و سایر بخشهای جنوب مکزیک در ردپای مایاهای باستانی که به دلیل مهارتهای نجومی خود مشهور بودند، قدم خواهند زد. در میان رویدادهای آسمانی که در فرهنگ اسپانیایی باستان مشاهده و جشن گرفته شده است، خسوفها بسیاری در بناهای تاریخی مایا به یادگار ماندهاند.
در نشریهای که اخیراً توسط مؤسسه ملی انسانشناسی و تاریخ مکزیک (INAH) منتشر شده است، باستانشناس اسماعیل آرتورو مونترو گارسیا از دانشگاه تپیاس توضیح میدهد: «مایاها، کاشفان بزرگ، دانش عمیقی نسبت به مهندسان هواشناسی داشتند. به اندازه کافی اعتماد به نفس برای پیشبینی خورشید گرفتگی داشتند. با این حال، بر خلاف ستارهشناسان مدرن، منجمان مایا تلسکوپ یا ابزار دیگری برای کمک به محاسبات خود نداشتند و نمیتوانستند اجسامی را که از خانههایشان دیده نمیشد ثبت کنند.
بنابراین، مونترو گارسیا تخمین میزند که مایاها قادر به پیشبینی حدود ۵۵ درصد از کسوف بودند. با توجه به فقدان فناوری مدرن، این رقم هنوز هم بسیار چشمگیر است. او توضیح داد: “چگونه میتوانند این چیزها را پیشبینی کنند؟ زیرا خورشید گرفتگی نمیتواند وجود داشته باشد مگر اینکه ماه جدید وجود داشته باشد، و ماه گرفتگی نمیتواند وجود داشته باشد مگر اینکه ماه کامل وجود داشته باشد.”
درسدن
مونترو گارسیا گفت: “بر این اساس، با توجه به ناسازگاریهایی که در کدکس درسدن ذکر شده است، میتوان سطح خاصی را پیشبینی کرد.” از قرن ۱۱ یا ۱۲، این کتاب باستانی مایا حاوی نمودارهای نجومی بسیاری بود که برای ردیابی حرکات اجسام استفاده میشد.
یکی از علائمی که نشان دهنده کسوف است در صفحه ۵۴ کتاب درسدن یافت میشود که شامل یک نوار آسمانی، خورشید، دو ران و لکههای سیاه و سفید شبیه بال پروانه است. در زبان مایاها، چنین رویدادهایی “پال کین” به معنای “خورشید شکسته” نامیده میشود، در حالی که آزتکهای ناهوا زبان از اصطلاح “توناتیو قوالو” به معنای “خورشید خورده شده توسط خورشید” استفاده میکردند.
امروزه میدانیم که خورشید در طی یک خورشید گرفتگی نه خورده میشود و نه از بین میرود، اما وقتی ماه نو از صفحه مدار زمین عبور میکند، میدانیم که به سادگی پنهان است. این معمولاً هر ۱۷۷ روز اتفاق میافتد – دورهای که به عنوان فصل خسوف شناخته میشود. کدکس درسدن شامل جداول و سالنامههایی است که به فواصل ۱۷۷ و ۱۴۸ روزه تقسیم شدهاند که مربوط به خورشیدگرفتگی و ماه گرفتگی است. دقت این خوانشها به برجسته کردن تخصص نجومی مایاها کمک میکند، که توانستند ماهیت چرخهای رویدادهای خاص را با سطح شگفتانگیزی از جزئیات درک کنند.
پرسش ها
چرا اخترشناسان مایا میخواستند الگوهای خورشیدی را اینقدر دقیق پیشبینی کنند؟
آنها بر این باور بودند که اراده و اعمال خدایان را میتوان از روی ستارگان، ماه و ستارگان خواند، بنابراین وقت خود را صرف این کار کردند و بسیاری از ساختمانهای مهم آنها با آگاهی از ستارگان ساخته شد. مایاها خورشید، ماه و سیارات – به ویژه زهره را مطالعه کردند
“مایاها واقعاً چه چیزی را پیش بینی کردند؟
محاسبات شامل تاریخهای به روز است. او در یک بیانیه مطبوعاتی گفت: “مایاهای باستانی پیشبینی میکردند که جهان ۷۰۰۰ سال دیگر با چنین چیزهایی ادامه خواهد داشت
چرا اخترشناسان مایا سیارات، ماه و خورشید را به دقت رصد کردند؟
مایاها به دنبال درک چرخههای مکرر حرکات ماه و سیارات بودند و بنابراین قادر به پیشبینی زمانی بودند که این اجسام در آینده در مکانهای خاصی در آسمان باشند. برای فعال کردن چنین پیشبینیهایی، مایا یک سیستم عددی پیچیده، پایه ۲۰ (در مقایسه با سیستم پایه ۱۰ ما) توسعه دادند.
تعاریف
فرهنگ مایاها:
تمدن باستانی میانآمریکایی که بهخاطر پیشرفتهایش در نجوم، ریاضیات، معماری و نوشتن هیروگلیف شهرت دارد.
کد درسدن:
نسخه خطی مایاهای باستانی حاوی جداول نجومی و اطلاعات مربوط به رویدادهای آسمانی.
نجوم:
مطالعه علمی اجرام آسمانی مانند ستارگان، سیارات و کهکشانها و پدیدههایی که در خارج از جو زمین رخ میدهند.
کسوف:
پدیده حرکت یک جرم آسمانی در سایه دیگری.
تقویم مایاها:
سیستم پیچیده تقویمهایی که مایاها از آن استفاده میکردند، از جمله تقویم Haab، Tzolk’in و Round Calendar.
چرخههای زمانی.
شیفتگی مایاها به تکرار وقایع در طول زمان.
پیش بینیها:
تشریح پیش بینیها یا برآورد رویدادهای آینده بر اساس مشاهدات و محاسبات.
اجسام در آسمان، مانند خورشید، ماه، سیارات و ستارگان.
سیستم اعداد پایه ۲۰:
سیستمی از اعداد که از عدد ۲۰ به عنوان مبنای محاسبه خود استفاده میکنند.