در طول دورهٔ دونین اولیه و میانی، یک خشکی بزرگ به نام گندوانا – که شامل بخش‌هایی از آفریقا، آمریکای جنوبی، و قطب جنوب امروزی بود – در نزدیکی قطب جنوب واقع شده بود. به عکس از محیط یخی کنونی، در آن زمان، آب و هوا گرمتر بوده و سطح دریا بسیاری از زمین‌ها را فرو گرفته بود.
رمز و راز بیوتا Malvinoxhosan
گروهی از جانوران دریایی به نام Malvinoxhosan biota در آب‌های سردتر رشد می‌کردند. این گروه شامل انواع مختلفی از صدف‌ها بود که بسیاری از آنها اکنون منقرض شده‌اند. دکتر پن کلارک اظهار داشت: «منشاء و ناپدید شدن این حیوانات برای نزدیک به دو قرن تاکنون یک معما باقی مانده است.»
محققان حجم وسیعی از داده‌های فسیلی را جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل کرده‌اند. آنها از تکنیک‌های پیشرفته تجزیه و تحلیل داده‌ها برای مرتب‌سازی لایه‌های سنگ باستانی بر اساس انواع فسیل‌های یافت شده در آنها استفاده کرده‌اند. تصور کنید که لایه‌هایی از کیک را مرتب می‌کنید که هر کدام دارای مواد مختلفی هستند.
سپس آنها حداقل ۷ تا ۸ لایه مجزا را شناسایی کردند که هر کدام با گذشت زمان انواع کمتر و کمتری از حیوانات دریایی را نشان می‌دادند. سپس این یافته‌ها با نحوهٔ تغییر محیط و سطح دریاها و همچنین با رکوردهای دمای جهانی از آن دوره مقایسه شدند. آنها دریافتند که این حیوانات دریایی در طول چندین مرحله، کاهش تعداد گونه‌های مختلف را پشت سر گذاشته‌اند که با تغییرات سطح دریا و آب و هوا مرتبط بود. این روند چالش‌آمیز بود.
دکتر پن کلارک گفت: «این تحقیق حدود ۱۲ تا ۱۵ سال در حال ساخت است و سفر آسانی نبود.» او افزود: «من فقط با پشتکار و تلاش سخت توانستم بر تمام چالش‌های مختلف غلبه کنم.»
نظریه‌های سازگاری با حیات دریایی
تحقیقات نشان می‌دهد که موجودات زنده Malvinoxhosan در طول یک دوره طولانی از تغییرات خنک‌کننده جهانی جان سالم به در برده‌اند. دکتر پن کلارک توضیح می‌دهد: «ما فکر می‌کنیم که شرایط خنک‌تر ممکن است موانع حرارتی در نواحی قطبی – به طور اصلی جریان‌های اقیانوسی در نزدیکی قطب‌ها – ایجاد کند که این حیوانات را از دیگران منزوی کند و به تخصصی شدن آنها منجر شود.»
با گرم شدن دوباره آب و هوا، این حیوانات ناپدید شدند. آنها با گونه‌های دریایی عمومی‌تر جایگزین شدند که با آب‌های گرم سازگار شده بودند. تغییرات سطح دریاها در دوره دونین اولیه تا میانی احتمالاً موانع طبیعی اقیانوسی را که آب‌ها را در قطب جنوب خنک نگه داشته بود، مختل کرده است. این امر به آب‌های گرمتر از نواحی نزدیک به استوا اجازه می‌دهد تا به داخل آنها سرازیر شوند و زمینه را برای جانوران دریایی که در شرایط گرم رشد می‌کنند، فراهم کند. در نتیجه، این گونه‌های آب‌گرم به تدریج تسلط یافته و منجر به کاهش و در نهایت ناپدید شدن حیوانات دریایی تخصصی و خنک‌آبی Malvinoxhosan شد.
تاثیر بر اکوسیستم‌های قطبی
انقراض موجودات زنده Malvinoxhosan منجر به فروپاشی کامل اکوسیستم‌های قطبی شد، زیرا تنوع زیستی در این مناطق هرگز بهبود نیافت. دکتر پن کلارک افزود: «این نشان‌دهنده فروپاشی کامل در عملکرد محیط‌های قطبی و اکوسیستم‌ها به حدی است که هرگز نمی‌توانند بهبود یابند.»
او این تحقیق را به انجام یک بازی کلودو تشبیه می‌کند. این یک راز قتل ۳۹۰ میلیون ساله است. ما اکنون می‌دانیم که اثرات ترکیبی تغییرات در سطح دریا و دما محتمل‌ترین “تفنگ دودکننده” در پشت این رویداد انقراض بود. هنوز ناشناخته است که آیا این رویداد انقراض می‌تواند با رویدادهای انقراض شناخته‌شده در همان زمان در سایر نقاط در طول دونین اولیه و میانی مرتبط باشد یا خیر، زیرا محققان به سادگی هیچ استنباط واقعی سنخوبی ندارند. این رمز و راز عمیق‌تر می‌شود و هنوز به پایان نرسیده است.
جالب است که کاهش مشابهی در تنوع زیستی که توسط تغییرات سطح دریا کنترل می‌شود در آمریکای جنوبی مشاهده شده است. این به الگوی گسترده‌تری از تغییرات محیطی که بر منطقه قطب جنوب در این دوره تأثیر می‌گذارد اشاره می‌کند و بر آسیب‌پذیری اکوسیستم‌های قطبی، حتی در گذشته، تأکید می‌کند.
دکتر پن کلارک می‌گوید: «این تحقیق زمانی مهم است که بحران تنوع زیستی را که در حال حاضر با آن مواجه هستیم، در نظر بگیریم. این نشان‌دهنده حساسیت محیط‌های قطبی و اکوسیستم‌ها به تغییرات سطح دریا و دما است. هر تغییری که رخ دهد، متأسفانه دائمی است.»
گندوانا، بر اساس شواهد تکتونیک صفحه، به‌واسطهٔ برخوردهای قاره‌ای در پرکامبرین پسین (حدود ۱ میلیارد تا ۵۴۲ میلیون سال پیش) تدریجاً شکل گرفت. گندوانا سپس با قاره‌های آمریکای شمالی، اروپا، و سیبری برخورد کرده و ابرقارهٔ پانگه‌آ را شکل داده است. فروپاشی گندوانا در مراحلی اتفاق افتاده است.
سوالات
گندوانا چند سال دارد؟
گندوانا در دورهٔ ادیکاران، حدود ۵۵۰-۵۳۰ میلیون سال پیش، به‌واسطهٔ برخورد چندین قارهٔ باستانی شکل گرفت.
آیا انسان‌ها در گندوانا زنده بودند؟
شواهد بیشتری از سوابق فسیلی حاکی از آن است که در زمان گندوانا هیچ انسانی وجود نداشته است؛ اما گیاهان و حیوانات دیگری در آن زمینه زندگی می‌کردند. این دورهٔ زمانی به عنوان دوران دایناسورها شناخته می‌شود، و بسیاری از انواع حیوانات آزادانه در گندوانا حرکت می‌کردند.
چرا گندوانا نامگذاری شده است؟
نام “گندوانا” از قبیله‌ای در هند (گوندز) و “وانا” به معنای “سرزمین” گرفته شده است. گندوانالند به‌طور سطحی به نیمهٔ غربی (آفریقا و آمریکای جنوبی) و نیمهٔ شرقی (هند، سریلانکا، ماداگاسکار، قطب جنوب و استرالیا) تقسیم می‌شود.
آیا پانگه‌آ از گندوانا پیرتر است؟
پانگه‌آ جدیدترین ابرقاره بود و حدود ۳۳۵ میلیون سال پیش شکل گرفت، درحالی‌که گندوانا حدود ۵۱۰ میلیون سال پیش شکل گرفت. این ابرقاره‌ها به دلیل فرآیند تکتونیک صفحه‌ای شکل گرفتند.
چه کسی گندوانا را کشف کرد؟
ادوارد سوس، زمین‌شناس
همانطور که چاکرابارتی (۲۰۱۹) نشان داده است، زمین‌شناس اتریشی، ادوارد سوس، در سال ۱۸۸۵، گندوانالند را نامگذاری کرد که براساس شواهد فسیلی هند، که با سایر تحقیقات زمین‌شناسی و دیرین‌شناسی در نیمکرهٔ جنوبی انجام شده بود، شکل گرفت.
تعاریف
گندوانا (Gondwana):
گندوانا یک ابرقاره است که در پرکامبرین پسین به وجود آمده و در نتیجه برخوردهای قاره‌ای شکل گرفته است. این ابرقاره باعث ایجاد ابرقارهٔ پانگه‌آ شد و در مراحلی فرودآمد.
پانگه‌آ (Pangaea):
پانگه‌آ ابرقاره‌ای است که در اثر برخوردهای گندوانا با آمریکای شمالی، اروپا و سیبری شکل گرفت و ابرقارهٔ پانگه‌آ را تشکیل داد. این ابرقاره در مرحله‌ای به وجود آمد که گندوانا فروپاشی کرده بود.
دایناسورها (Dinosaurs):
در دوران گندوانا، که در حدود ۵۵۰-۵۳۰ میلیون سال پیش بود، دایناسورها به عنوان گروهی از حیوانات آزادانه وجود داشتند و زندگی می‌کردند.
نامگذاری گندوانا (Naming of Gondwana):
نام “گندوانا” از قبیله‌ای در هند به نام گوندز (Gonds) گرفته شده و واژهٔ “wana” به معنای “سرزمین” را نمایان می‌سازد. این نام به‌طور سطحی به نیمهٔ غربی و شرقی این ابرقاره تقسیم می‌شود.
زمین‌شناس ادوارد سوس (Geologist Edward Suess):
ادوارد سوس، زمین‌شناس اتریشی که در سال ۱۸۸۵ گندوانالند را نامگذاری کرد. او با بررسی شواهد فسیلی هند و سایر تحقیقات زمین‌شناسی در نیمکرهٔ جنوبی، به شکل‌گیری این نام پرداخت.
